Lactaattesten
Wat, waar, wanneer en hoe lang?
Wat is een lactaattest?
Een lactaattest is een inspanningstest (of -proef), waarbij op regelmatige tijdstippen tijdens de inspanning de lactaat- of melkzuurconcentratie bepaald wordt. Een kleine bloeddruppel, die we verkrijgen door een prikje in de oorlel (bij fietstesten) of de vinger (bij looptesten), volstaat reeds om het lactaatgehalte te bepalen. Dit geeft ons een zeer goed beeld van de mate waarin je uithoudingsgetraind bent en op welke manier je traint. Anders gesteld: het is een manier om je uithouding ('conditie') te evalueren, en dus ook om te zien hoeveel vooruitgang je nog kan maken en welk soort van training je daarvoor nodig hebt.
Wat gebeurt er juist tijdens een lactaattest?
Naast een prikje in vinger of oor, worden ook andere parameters geregistreerd:
- hartslag (d.m.v. een ECG of een hartslagmeter met borstband),
- trapfrequentie (in geval van fietstest),
- en snelheid (km/u, in geval van een looptest) of vermogen (Watt, fietstest).
Hoe ziet zo'n afspraak met een lactaattest eruit?
Goeie vraag! Een afspraak is meer dan alleen maar een lactaattest!
We beginnen altijd met een aantal vraagjes, vnl. aangaande je sportieve achtergrond en doelstellingen.
Daarna volgt pas de eigenlijke lactaattest. Die inspanningsproef kan je vergelijken met beeldvorming (vb. een echo of een RX) bij een arts, wanneer je langsgaat voor een blessure: de arts zal ook altijd beginnen met enkele vragen, en het bijkomende onderzoek is om een beter 'beeld' te krijgen op de blessure.
Na nog een eventuele douche (niet verplicht uiteraard, je mag ook thuis douchen) volgt dan een uitgebreide bespreking van de testresultaten, met terugkoppeling naar je sportieve doelstellingen en dus richtlijnen voor verdere trainingsaanpak.
Na enkele dagen mag je dan nog een verzorgd en volledig uitgetypt verslag van de ganse afspraak in je mailbox verwachten!
Eventuele vragen, bij voorkeur via e-mail, blijven daarna te allen tijde welkom!
Hoe lang duurt een afspraak met een lactaattest?
Reken op 2 uur voor de hele afspraak: intake, test, eventuele douche, en bespreking.
Wanneer kunnen afspraken doorgaan?
Afspraken vinden bij voorkeur plaats op maandag of donderdag tussen 15 en 21u.
In onderling overleg kan hiervan afgeweken worden.
Waar vindt de afspraak plaats?
Afspraken vinden meestal plaats in Cardiologie Bertem (www.cardiologie-bertem.be). Daar hebben we niet alleen een loopband of infrastructuur om een test op de eigen fiets af te leggen, maar ook een douche en 'tijd en ruimte' om de testresultaten in alle rust nog te bespreken.
Desgewenst kan de inspanningstest ook gecombineerd worden met een cardiologisch onderzoek door de cardiologen Hendrik Celen, Charlien Gabriels (SKA-sportkeuringsarts) of Maarten Pauwelyn.
Looptesten op een atletiekpiste (vb. Faculteit Bewegings- en Revalidatiewetenschappen, KU Leuven, ook gekend als het 'Sportkot') kunnen eventueel ook.
Voorafgaande aan de test
Is een voorafgaand medisch onderzoek noodzakelijk?
Dat is niet noodzakelijk noch verplicht.
Dat neemt niet weg dat het wel aangeraden wordt in aanwezigheid van één of meerdere (cardiale) risicofactoren.
Merk ook op dat er een verschil is tussen een 'sportkeuring' en een 'cardiologisch onderzoek'.
Het eerste kan gebeuren door een erkend sportkeuringsarts, vaak een huisarts met specialisatie sportgeneeskunde. Een cardiologisch onderzoek kan alleen door een hartspecialist, waarbij het hart diepgaander zal onderzocht worden dan bij een sportmedische keuring. Dat laatste gaat wel breder: er wordt bv. ook gekeken naar het musculoskeletaal systeem, in het kader van blessurepreventie. Een cardioloog is evenwel ook bevoegd om sportmedische attesten (bv. je wielerlicentie) op te maken.
Een cardiologisch onderzoek is ten zeerste aanbevolen in volgende situaties:
1/ cardiale voorgeschiedenis van de sporter (is er een hartprobleem bekend bij de sporter?)
2/ cardiale klachten tijdens/kort na sporten (pijn op borst, kortademigheid of duizeligheid bij inspanning, hartkloppingen, flauwvallen)
3/ cardiale risicofactoren (roken, hoge bloeddruk, hoge cholesterol, diabetes, leeftijd >35 jaar)
4/ cardiaal event bij eerstegraadsverwanten (hartinfarct, hartstilstand, plotse dood)
Wat moet ik meebrengen naar de afspraak?
- sportieve kledij waarin je gemakkelijk kan lopen of fietsen
- handdoek voor het zweet tijdens de test
- desgewenst: drinkbus of flesje met water (voor tijdens of na de test)
- voor de fietstest in het medisch kabinet (met ECG): schoenen met platte zool voor pedalen met riempjes, en voor de dames eventueel een sportbeha
- in geval van test op de eigen fiets: propere fiets meebrengen met propere ketting en eigen fietsschoenen + eventueel eigen hartslagmeter met borstband
- in geval van looptesten: eventueel eigen hartslagmeter meebrengen
- eventueel reserve-kledij en douchegerief (douche aanwezig)
Mag ik daags voor een lactaattest nog gaan trainen?
Daags vóór de afspraak doe je best geen 'extreme' fysieke inspanningen meer, om te voorkomen dat je te vermoeid aan de test begint. Met 'extreem' bedoelen we inspanningen die je niet gewoon bent, die duidelijk buiten je comfortzone liggen. Om betrouwbaar te kunnen zien waar je staat, is het belangrijk dat de test enigszins representatief is.
Mag ik eten vlak voor een lactaattest?
Benader de test als een korte, maar intensieve training: zorg er dus voor dat je niet met teveel honger aan de test begint, maar eet ook niet teveel om te vermijden dat het nog op je maag ligt.
Algemene vragen
Hoeveel kost een afspraak met een lactaattest?
De totale kostprijs voor een eerste afspraak bedraagt 240 EUR (incl. 21% BTW).
Daaropvolgende afspraken kosten 200 EUR (incl. BTW).
NB:
- er is geen tussenkomst van de mutualiteit voor dit soort van afspraken;
- bovenstaande prijzen zijn excl. de kosten voor eventueel bijkomend medisch onderzoek (waarvoor wel terugbetaling voorzien is).
Is een lactaattest ook nuttig voor 'amateurs'?
Los van wat er onder de term 'amateurs' of 'recreanten' verstaan wordt, kan gerust gesteld worden dat een lactaattest nuttig kan zijn voor sportbeoefenaars van alle prestatieniveau's.
Voor gevorderde atleten zal andere informatie naar voor komen uit een lactaattest: het gaat bij hen veeleer om de 'finetuning' en om te 'pieken' (presteren) op het gewenste moment.
Voor sporters met minder trainingsachtergrond zal zo'n 'sportieve check-up', zoals we het wel vaker noemen, niet zelden heel verhelderend zijn en nieuwe inzichten opleveren m.b.t. hun trainingsaanpak in het algemeen.
Voor absolute beginners is een afspraak met lactaattest vaak 'overkill'. Voor hen bestaan eenvoudiger testjes, voor zover het testen van de uithouding bij hen zelfs al belangrijk is; met het oog op het meten van progressie in de toekomst kan dit wel interessant zijn. In het beginstadium, maar ook in latere stadia, is een sportadviesgesprek (60 EUR, incl. BTW), dus zonder bijkomende test, vaak aan te raden.
Kan ik door de mand vallen?
Neen!
Een inspanningstest is géén examen. Een inspanningsproef is er om te zien of je 'op schema' zit, en of we je trainingsaanpak (al dan niet letterlijk 'je trainingsschema') moeten bijsturen.
Als je conditie 'goed' blijkt op de test, dan is dat uiteraard leuk; het slechtere nieuws is dan wel vaak dat je nog maar weinig vooruitgang kan maken. Als je uithouding nog niet zo goed blijkt, dan is dat ook goed nieuws: het toont aan dat je nog over des te meer progressiemarge beschikt.
Zowel de test als de intake leveren heel wat info op, en meestal zijn de conclusies zeer genuanceerd. Zoals er bijna bij iedereen verbeterpuntjes zijn, verdient iedereen ook oprechte schouderklopjes!
